Lefteris Betsis

Πριν τρεισήμισι χρόνια με είχε πήρε ένα τηλέφωνο μια κοπέλα την οποία τώρα δεν θυμάμαι το όνομα της και ζητώ συγνώμη γι αυτό. Ήταν από ένα free press περιοδικό των Ιωαννίνων και ήθελε να της δώσω μια συνέντευξη, μετά από καιρό και αφού την είχα συναντήσει στα γραφεία του περιοδικού της έδωσα υλικό, της είχα απαντήσει σε όλα όσα με είχε ρωτήσει περίμενα να δημοσιευθεί η συνέντευξη αλλά τίποτε... περιμένω στο επόμενο τεύχος, πάλι τίποτε, περιμένω για το μεθεπόμενο τεύχος πάλι τίποτε. Έψαξα να δω τι γίνετε, δεν έβρισκα την κοπέλα. παίρνω στο περιοδικό και δεν ήξεραν τίποτε...
Μετά από χρόνια και καθαρίζοντας τον σκληρό μου δίσκο βρήκα το αρχείο της συνέντευξης, έτσι λοιπόν πείρα το θάρρος να τη δημοσιεύσω αυτούσια στο blog μου σαν μια συνέντευξη στην οποία δεν δημοσιεύτηκε ποτέ! Βέβαια αυτό που πρέπει να αναφέρω είναι ότι από τότε μέχρι τώρα κάποια πράγματα έχουν εξελιχθεί...

Ε: Πότε έπιασες πρώτη φορά φωτογραφική μηχανή στα χέρια σου;
Α: Άργησα πολύ να πιάσω φωτογραφική μηχανή στα χέρια μου, και ακόμη πιο πολύ, να αποκτήσω μια δική μου. Ο πατέρας μου είχε αναλάβει τον ρόλο της συλλογής των αναμνήσεων, με μια αρκετά καλή ερασιτεχνική φωτογραφική μηχανή. Το 1994 σ’ ένα ταξίδι μου στη Ρώμη, όπου σπούδαζε η αδερφή μου, χρειάστηκε να την πάρω μαζί μου για να φωτογραφήσω. Δε γύρναγε όμως το φίλμ, άργησα να το καταλάβω, και το αποτέλεσμα ήταν για κλάματα.
Ε: Πότε ένιωσες ότι μέσω αυτής μπορείς να εκφραστείς;
Α: Τρία χρόνια αργότερα ένας φίλος μου, ο Τάκης ο Μανδέλης, μου έδειξε παλιές του φωτογραφίες, τις οποίες τις είχε βγάλει ένας φίλος του και σήμερα γνωστός στην υφήλιο φωτογράφος, ο Γιάννης Κόντος. Εκεί είδα για πρώτη φορά, διαφορετικές φωτογραφίες από αυτό που είχα συνηθίσει, αργή ταχύτητα και παιχνίδια με το φως. Έμεινα να χαζεύω τις φωτογραφίες ώρες και να κάνω σαν μικρό παιδί σε παιδική χαρά, με καινούρια παιχνίδια. Τότε ήταν, που έδωσα μια υπόσχεση στον εαυτό μου. Με πείσμα και υπομονή, ένα μέρος της έχει υλοποιηθεί. Με πείσμα και υπομονή, θα καταφέρω να υλοποιήσω και το υπόλοιπο.
Ε: Έχεις σπουδάσει φωτογραφία; Αν ναι που;
Α: Χρόνια αργότερα πέρασα το κατώφλι της Σχολής Καλών Τεχνών του τμήματος εικαστικών και εφαρμοσμένων Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εδώ, θέλω να πω, ότι καμία σχολή δεν σε κάνει αυτό που θέλεις να γίνεις. Στη σχολή σου δίνουν το χώρο και τον χρόνο. Από σένα εξαρτάται τι θα κάνεις εκεί. Προσπάθησα λοιπόν να εκμεταλλευτώ, όσο περισσότερο μπορούσα τις δυνατότητες της σχολής, Το πρωί γλυπτική, το μεσημέρι ζωγραφική, το απόγευμα φωτογραφία, και το βράδυ ως το άλλο πρωί ατελείωτοι πειραματισμοί σε video. Τότε αγόρασα και την πρώτη μου φωτογραφική μηχανή. Άρχισα να διαβάζω και να μαθαίνω πολύ γρήγορα. Έβγαζα συνέχεια φωτογραφίες. Στο μάθημα φωτογραφίας στη σχολή, ήρθα σε επαφή με τον σκοτεινό θάλαμο και το φιλμ (μόνο στο πρώτο εξάμηνο έφτασα να τραβώ 80 περίπου φωτογραφίες ημερησίως), εκεί ήταν που ο Φωτογράφος - καθηγητής και τωρινός Κοσμήτορας της σχολής Γιώργος Κατσάγγελος, με έκανε να αγαπήσω ακόμη πιο πολύ τη φωτογραφία, και το σημαντικότερο να μιλώ για τη δουλειά μου. Μάθαινα λέξεις, όπως βάθος πεδίου, κοντράστ, διάφραγμα, κάδρο, σχήμα, φως, σκιά και πολλά άλλα. Επιτέλους ο κόσμος της φωτογραφίας, μου απλωνόταν απλόχερα μπροστά μου.
Ε: Ποιο είδος της αγαπάς και αποδίδεις καλύτερα;
Α: Έχω δοκιμάσει αρκετές τεχνικές και στιλ, από τοπίο HDR μέχρι βαφτίσεις, από πορτρέτο μέχρι αρχιτεκτονική φωτογραφία, αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι με ενδιαφέρει η φιγούρα, ο άνθρωπος, η έκφραση του ανθρώπου, του σώματος, της κίνησης. Μπορώ να φωτογραφίζω ώρες ατελείωτες τέτοια θέματα.
Ε: Τι σε μαγεύει στην τέχνη αυτή;
Α: Η αμεσότητα που παρέχει. Η τεχνολογία που κρύβεται πίσω από αυτό, παλιά και νέα. Η γοητεία του να καταγράφεις τη στιγμή με ένα κλίκ, άσχετα αν για κάποιους φωτογράφους αυτό το κλάσμα δευτερολέπτου που διαρκεί αυτό το κλίκ, κρύβει χρόνια πείρας και κατεστραμμένου υλικού. Εν τέλει, το αποτέλεσμα είναι αυτό που σε δικαιώνει, έχοντας στη μνήμη μου μεγάλους φωτογράφους Έλληνες και ξένους και το ανάλογο συναίσθημα που σε κυριεύει στις φωτογραφίες τους.
Ε: Φίλμ ή ψηφιακή; Και γιατί;
Α: Νομίζω ότι αυτή η ερώτηση δεν έχει συγκεκριμένη απάντηση. Θεωρώ ότι όποιος αναλώνεται σε μία τέτοια ερώτηση χάνει την ουσία της φωτογραφίας. Στο ταξίδι μου στη Ρώμη τότε, περίμενα πώς και πώς η τεχνολογία να προοδεύσει και να εξαφανιστούν τα φιλμ από προσώπου γης (αυτό σίγουρα το έχει σκεφτεί κάποιος που την έχει πάθει), αλλά τελικά δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Το φιλμ είναι ύλη, είναι το μέτρο, είναι το άγνωστο και η αγωνία της αποκάλυψης. Το Ψηφιακό είναι η πληροφορία, είναι το άπειρο, είναι η ταχύτητα και η ευκολία της. Έτσι λοιπόν ο καθένας επιλέγει σύμφωνα με τις ανάγκες του το μέσο που θα εκφραστεί.
Ε: Πόσο φωτογραφικά θεωρείς τα Ιωάννινα;
Α: Αρκετά φωτογραφικά. Τα Ιωάννινα είναι μια γραφική πόλη, υπάρχουν πολλά μέρη και θέματα για φωτογράφηση. Από τον τουρίστα που έρχεται στα Ιωάννινα για πρώτη φορά και περπατάει στα γνωστά τουριστικά μονοπάτια, μέχρι και τους πιο ψαγμένους που οργανώνουν φωτογραφικές εξορμήσεις σε διάφορα μέρη όχι και τόσο γνωστά στο ευρύ κοινό. Ο γάλος Henri Cartier Bresson (ένας από τους πατέρες της φωτογραφίας) περίμενε τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες για να βγει και να φωτογραφίσει. Τα Ιωάννινα έχουν πολλές μέρες τον χρόνο τον καιρό αυτό γιατί η φωτογράφηση με συννεφιά έχει καλύτερα αποτελέσματα.
Ε: Ικανοποιήθηκες που εκτιμήθηκε η τέχνη σου κατακτώντας βραβείο πρόσφατα;
Α: Ποιος άνθρωπος δεν θα ικανοποιούνταν από κάτι αντίστοιχο, είναι μια αναγνώριση και ίσως μια δικαίωση γι’ αυτόν που βιώνει κάτι παρόμοιο. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι αυτό που κάνεις, κάποιος το θεωρεί σπουδαίο και το επιβραβεύει, ειδικά όταν αυτός ο κάποιος είναι ένας θεσμός όπως η παγκόσμια μπιενάλε σχολών καλών τεχνών. Ακόμα δεν μπορώ να το συνειδητοποιήσω. Ελπίζω να φανώ αντάξιος του τίτλου αυτού.
Ε: Τι φαντάζεσαι για εσένα σε σχέση με την φωτογραφία μελλοντικά;
Α: Τελείωσα τη σχολή Καλών Τεχνών με την ιδιότητα του γλύπτη. Το video και η φωτογραφία είναι αυτά που μου ροκανίζουν τον περισσότερο χρόνο από τη ζωή μου καθημερινά. Το δημιουργικό γραφείο “ΜωΒ” που άνοιξα πριν από λίγο καιρό, είναι μια προσπάθεια να παντρέψω τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη χαρακτική, τη φωτογραφία, τη γραφιστική και το video με τον όρο της διαφήμισης, έτσι ώστε το αποτέλεσμα αυτής της περίεργης συνεύρεσης να είναι εικαστικό και ελκυστικό για τον θεατή, με το καλύτερο δυνατό αισθητικό αποτέλεσμα. Το εγχείρημα αυτό είναι δύσκολο, κακά τα ψέματα, ευτυχώς με βοηθά σε αυτό το έργο η Κέλλυ, η αρραβωνιαστικιά μου, με την οποία τελειώσαμε την ίδια σχολή. Η φαντασία της μου δίνει τροφή και έμπνευση. Ελπίζω η προσπάθεια που κάνουμε να αποφέρει καρπούς.
Ε: Πες μας τρεις συμβουλές που μπορούν να ακολουθήσουν όλοι ώστε να τραβάν πιο ατμοσφαιρικές φωτογραφίες.
Α: Πρώτα, πρώτα θα πρέπει να γυρίσουμε το διακόπτη της μηχανής από το αυτόματο στο χειροκίνητο, και να ξεχάσουμε, τον πρώτο καιρό τουλάχιστον, το φλας. Βασικό είναι να γνωρίζεις πώς φωτογραφίζεις. Αυτό επιτυγχάνεται με ατέλειωτες ώρες παρατήρησης των φωτογραφιών που έχουμε τραβήξει. Να δίνουμε εξηγήσεις στο φωτογραφικό αποτέλεσμα που παράγουμε˙ γιατί αυτό είναι πιο σκούρο; γιατί αυτή η περιοχή είναι θολή; Καλό είναι να μάθουμε να πειραματιζόμαστε και να μην περιμένουμε όλα να γίνουν με την πρώτη φορά. Αντίθετα το θέμα μας να το φωτογραφίζουμε από πολλές και διαφορετικές οπτικές γωνίες. Αυτό θα μας δώσει την “πολυτέλεια” να δούμε ποιο κάδρο μας, είναι καλύτερο και γιατί. Ακόμα ένας βασικός παράγοντας στη φωτογραφία είναι το φώς. Θα πρέπει να βλέπουμε και να αντιλαμβανόμαστε την κατανομή του φωτός στην περιοχή που μας ενδιαφέρει να φωτογραφίσουμε.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να τονίσω το πόσο σημαντικό είναι να αποκτήσει κανείς εικαστική ματιά. Η ανάγνωση των εικόνων στην εποχή των εικόνων είναι σπουδαία υπόθεση. Όπως μάθαμε την αριθμητική για να μη «μας κλέβει κανείς τα ρέστα στο μπακάλικο», έτσι πρέπει να μάθουμε την ανάγνωση των εικόνων, των σχημάτων και των χρωμάτων για να μπορούμε να κρίνουμε σύμφωνα με την αισθητική μας, να αποβάλουμε τα περιττά και να μη δεχόμαστε «τα όποια ρέστα» μας πασάρει ο κάθε καναλάρχης.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Ελευθέριος Μπέτσης